Τα Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα (Non-Performing Exposures – NPEs) είναι τραπεζικά δάνεια και χρηματοδοτήσεις που θεωρούνται προβληματικά λόγω αδυναμίας του δανειολήπτη να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις αποπληρωμής. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA), ένα άνοιγμα χαρακτηρίζεται ως μη εξυπηρετούμενο όταν έχουν περάσει περισσότερες από 90 ημέρες χωρίς την καταβολή της οφειλόμενης δόσης ή όταν εκτιμάται ότι ο δανειολήπτης είναι απίθανο να αποπληρώσει το δάνειο στο σύνολό του, ακόμα και αν δεν έχει σημειωθεί καθυστέρηση στις πληρωμές.

Ο όρος NPE είναι ευρύτερος από τον όρο Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (NPL – Non-Performing Loans), καθώς περιλαμβάνει, εκτός από τα καθυστερημένα δάνεια, και άλλες χρηματοδοτικές διευκολύνσεις, όπως αναδιαρθρωμένα δάνεια που παραμένουν σε κίνδυνο, καθώς και χρεωστικές δεσμεύσεις που δεν έχουν ακόμα μετατραπεί σε δάνεια αλλά εκτιμάται ότι δεν θα αποπληρωθούν. Η διαχείριση των NPEs αποτελεί βασική πρόκληση για τις τράπεζες, καθώς υψηλά ποσοστά τέτοιων ανοιγμάτων επιβαρύνουν τους ισολογισμούς τους, περιορίζουν τη δυνατότητα χορήγησης νέων δανείων και επηρεάζουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια.

Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων είναι στρατηγικός στόχος των τραπεζών και των εποπτικών αρχών, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου το πρόβλημα ήταν οξυμένο μετά την οικονομική κρίση. Οι τράπεζες υιοθετούν διάφορες μεθόδους για την αντιμετώπιση των NPEs, όπως ρυθμίσεις δανείων, πωλήσεις χαρτοφυλακίων NPEs σε επενδυτές, τιτλοποιήσεις και νομικές διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Τα τελευταία χρόνια, η εφαρμογή του Σχεδίου “Ηρακλής” στην Ελλάδα και αντίστοιχες πρωτοβουλίες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν συμβάλει στη δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.