Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM – Single Supervisory Mechanism) είναι ένα σύστημα τραπεζικής εποπτείας που λειτουργεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), και πιο συγκεκριμένα στη ζώνη του ευρώ, με στόχο τη διασφάλιση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος. Ο SSM τέθηκε σε εφαρμογή το 2014 ως μέρος της ευρύτερης Τραπεζικής Ένωσης της ΕΕ, και αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία για την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας και την πρόληψη χρηματοπιστωτικών κρίσεων.

Σκοπός και Λειτουργία:

Ο SSM επιβλέπει τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης, ενώ τα μικρότερα πιστωτικά ιδρύματα εποπτεύονται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Ο SSM έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες λειτουργούν με υπευθυνότητα και ακολουθούν τις απαιτήσεις που τίθενται από το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ, προστατεύοντας έτσι τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος και την εμπιστοσύνη των καταθετών.

Αρμοδιότητες του SSM:

1. Άμεση εποπτεία: Ο SSM είναι υπεύθυνος για την εποπτεία των πιο σημαντικών τραπεζών της Ευρωζώνης, που αποκαλούνται “σημαντικά ιδρύματα” (significant institutions). Ο μηχανισμός αυτός εξασφαλίζει ότι οι τράπεζες συμμορφώνονται με τους κανονισμούς, έχουν επαρκή κεφάλαια και διαχειρίζονται σωστά τους κινδύνους τους.

2. Πρόληψη τραπεζικών κρίσεων: Ο SSM έχει τη δυνατότητα να λάβει προληπτικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες παραμένουν φερέγγυες. Μπορεί να απαιτήσει από τις τράπεζες να αυξήσουν το κεφάλαιό τους ή να αλλάξουν τις στρατηγικές τους όταν θεωρεί ότι είναι απαραίτητο για την αποφυγή προβλημάτων.

3. Συνεργασία με εθνικές εποπτικές αρχές: Ο SSM συνεργάζεται στενά με τις εθνικές εποπτικές αρχές, όπως η Τράπεζα της Ελλάδος, για την εποπτεία των μικρότερων τραπεζών (λιγότερο σημαντικά ιδρύματα) και τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος σε κάθε χώρα.

4. Επιβολή κυρώσεων: Ο SSM έχει την εξουσία να επιβάλλει κυρώσεις σε τράπεζες που παραβιάζουν τους κανονισμούς της ΕΕ, όπως πρόστιμα ή άλλες διοικητικές κυρώσεις.

Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την οικονομική ενοποίηση και τη διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας στην Ευρώπη, δημιουργώντας ένα ενιαίο πλαίσιο τραπεζικής εποπτείας σε όλη την Ευρωζώνη.