Μόλις το 20% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα καλύπτονται από κάποια κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική συλλογική σύμβαση εργασίας, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική αποδυνάμωση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων στη χώρα.

Ανισορροπία στην ατομική διαπραγμάτευση

Η μείωση της συλλογικής κάλυψης έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου η ισχύς εργοδότη και εργαζομένου είναι άνιση. Οι εργαζόμενοι καλούνται να διαπραγματευτούν ατομικά, χωρίς στήριξη από ισχυρές συνδικαλιστικές ενώσεις ή υποχρεωτικές ΣΣΕ. Αυτό καθιστά δυσχερή την επίτευξη αυξήσεων στους μισθούς, με τον στόχο των 1.500 ευρώ ως μέσο μισθό έως το 2027 να φαίνεται μακρινός.

Οδικός χάρτης για την ενίσχυση των ΣΣΕ

Το Υπουργείο Εργασίας έχει συστήσει επιτροπή η οποία συνεδριάζει τακτικά για την κατάρτιση ενός θεσμικού πλαισίου ενίσχυσης των συλλογικών συμβάσεων. Η υπουργός Νίκη Κεραμέως δήλωσε ότι έως το τέλος του έτους θα ολοκληρωθεί η διαβούλευση με κοινωνικούς εταίρους για την τροποποίηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου.

Δεδομένα για το 2024 και το 2025

• Υπεγράφησαν 18 κλαδικές ή ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ και 238 επιχειρησιακές ΣΣΕ.
• Οι 238 επιχειρησιακές καλύπτουν 168.161 εργαζομένους, από τους οποίους το 34% λαμβάνει μισθολογικές αυξήσεις.
• Συνολικά, 47 κλαδικές ΣΣΕ βρίσκονται σε ισχύ, με πραγματική υποχρεωτική εφαρμογή σε μόλις 7.

Συλλογικές συμβάσεις το 2025

Το πρώτο τετράμηνο του 2025 υπογράφηκαν 72 νέες επιχειρησιακές ΣΣΕ, καλύπτοντας 42.446 εργαζομένους. Από αυτές, οι 32 προβλέπουν αυξήσεις μισθών.

Μόλις προ ημερών υπεγράφη η πρώτη συλλογική σύμβαση εργασίας στον κλάδο του μετάλλου μετά από 13 χρόνια, μεταξύ ΣΕΒ και ΠΟΕΜ.

Η νέα ΣΣΕ προβλέπει αυξήσεις 4%-6,7% από 1/1/2026, επιδόματα ειδικών συνθηκών και επίδομα εργοδηγού. Καλύπτει τεχνικούς, μηχανοτεχνίτες και άλλες ειδικότητες εργατοτεχνικού προσωπικού.

Προοπτικές και προκλήσεις

Η επανενεργοποίηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων αποτελεί κρίσιμο βήμα για τη βελτίωση των αμοιβών και της εργασιακής σταθερότητας. Ωστόσο, απαιτείται ισχυρό θεσμικό πλαίσιο και ειλικρινής πρόθεση των εργοδοτών να συμμετάσχουν στον διάλογο.

Η κάλυψη των εργαζομένων από υποχρεωτικές ΣΣΕ περιορίζεται σε περίπου 500.000 άτομα, καθιστώντας την ανάγκη θεσμικής παρέμβασης επιτακτική.