Η παγκόσμια αγορά κακάο βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, με τα αποθέματα να συρρικνώνονται και τις τιμές να αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, οι αποθήκες κακάο στα χρηματιστήρια Ευρώπης και ΗΠΑ μειώθηκαν δραματικά, από 400.000 τόνους τον Δεκέμβριο του 2023 σε λίγο πάνω από 100.000 τόνους – το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ.

Οι τιμές του κακάο σε έντονη διακύμανση

Το ράλι που σημειώθηκε στις τιμές του κακάο τους πρώτους μήνες του 2024, με την τιμή να αγγίζει τα 12.000 δολάρια ανά τόνο τον Απρίλιο, καταδεικνύει τη δυναμική της αγοράς. Αν και οι τιμές υποχώρησαν στα 7.000 δολάρια τον Μάιο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι αυτή η ανάπαυλα είναι πιθανώς προσωρινή. Με ένα πολυετές έλλειμμα προσφοράς-ζήτησης να βρίσκεται στον ορίζοντα, οι προοπτικές δείχνουν νέες αυξήσεις τιμών.

Έλλειμμα αποθεμάτων και χαμηλή παραγωγή

Το έλλειμμα των 500.000 τόνων που καταγράφηκε για τη σεζόν 2023-2024, το μεγαλύτερο που έχει σημειωθεί, προκλήθηκε από την πτώση της παραγωγής κατά 13% στην Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα, οι οποίες παράγουν το 50% της παγκόσμιας προσφοράς. Ο κύριος υπαίτιος φαίνεται να είναι το φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο επηρέασε δυσμενώς τις συνθήκες καλλιέργειας. Παράλληλα, οι νέες ρυθμίσεις για την αποψίλωση και οι αυξημένες τιμές λιπασμάτων έχουν αποτρέψει την ανάπτυξη νέων φυτειών.

Η εξάπλωση του ιού CSSV (Cocoa Swollen Shoot Virus) αποτελεί ακόμη έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Μελέτες δείχνουν ότι το 67% των δέντρων στις βασικές περιοχές παραγωγής στη Δυτική Αφρική είναι μολυσμένα, γεγονός που προμηνύει επιπλέον πτώση της παραγωγής τα επόμενα χρόνια.

Μακροχρόνια προβλήματα στην προσφορά

Η ευπάθεια της προσφοράς κακάο υπογραμμίζεται από τη γεωγραφική του συγκέντρωση, κυρίως σε περιοχές κοντά στον ισημερινό. Τα κακαόδεντρα απαιτούν περίπου τέσσερα χρόνια για να ωριμάσουν, γεγονός που καθιστά αδύνατη τη γρήγορη ανάκαμψη της παραγωγής. Η ανελαστική ζήτηση για σοκολάτα σημαίνει ότι οι υψηλότερες τιμές δεν πρόκειται να μειώσουν σημαντικά την κατανάλωση.

Με την αναλογία αποθεμάτων προς ζήτηση να βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για μια νέα άνοδο τιμών. Σύμφωνα με αναλυτές, οι τιμές μπορεί να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τα υψηλά επίπεδα του παρελθόντος, προσαρμοσμένα στον πληθωρισμό.