Η ελληνική οικονομία έδειξε ανθεκτικότητα το 2023, στηριζόμενη σε συνετές δημοσιονομικές πολιτικές και σε μέτρια αύξηση της παραγωγικότητας, όπως καταγράφεται στην Ετήσια Έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας του ΚΕΠΕ για το 2024. Παρά τις παγκόσμιες κρίσεις, όπως η πανδημία COVID-19 και οι γεωπολιτικές εντάσεις, η Ελλάδα κατάφερε να διατηρήσει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αν και οι διαρθρωτικές αδυναμίες της παραμένουν σημαντική πρόκληση.

Οι οικονομικές επιδόσεις του 2023

Η οικονομία κατέγραψε αύξηση του ΑΕΠ κατά 2%, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην 7η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Παράλληλα, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 1%, οι ώρες εργασίας κατά 1,7%, ενώ η παραγωγικότητα ανά εργαζόμενο βελτιώθηκε κατά 1%. Σημαντική ήταν η αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών παραγωγής (TFP), φτάνοντας το 3,8%, αναδεικνύοντας την καλύτερη χρήση πόρων στην οικονομία.

Ωστόσο, τα εμπορικά ελλείμματα παραμένουν πρόκληση, με τις εισαγωγές να αντιστοιχούν στο 37,5% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας κατά πολύ τις εξαγωγές που ανέρχονται στο 22,6%.

Δημοσιονομική πειθαρχία και μείωση χρέους

Η πρόοδος στη δημοσιονομική εξυγίανση είναι αξιοσημείωτη. Το γενικό δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε στο 1,6% του ΑΕΠ, έναντι μέσου όρου 3,5% στην ΕΕ. Επίσης, το δημόσιο χρέος μειώθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες σε ένα χρόνο και κατά 45 μονάδες από το 2020, φτάνοντας το 161,9% του ΑΕΠ.

Προκλήσεις παραγωγικότητας και περιφερειακές ανισότητες

Η παραγωγικότητα στη βιομηχανία σημείωσε πτώση κατά 8% το 2023, ενώ οι ΜΜΕ υψηλής τεχνολογίας καταγράφουν πτώση παραγωγικότητας της τάξης του 20% από το 2009. Παράλληλα, οι μητροπολιτικές περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν έντονη πτώση παραγωγικότητας εργασίας, κατά -23% και -21% αντίστοιχα.

Ανταγωνιστικότητα και δομικές εξαρτήσεις

Η ανταγωνιστικότητα κόστους έχει βελτιωθεί, με την Πραγματική Συναλλαγματική Ισοτιμία να φτάνει στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2010 και το μοναδιαίο κόστος εργασίας να είναι από τα χαμηλότερα στην ΕΕ. Παρ’ όλα αυτά, η εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες για εξαγωγές περιορίζει την αυτονομία της οικονομίας.

Τομείς προτεραιότητας για μεταρρυθμίσεις

Για τη διατήρηση της αναπτυξιακής τροχιάς, απαιτούνται στρατηγικές μεταρρυθμίσεις. Το ΚΕΠΕ υπογραμμίζει:

• Ενίσχυση παραγωγικότητας μέσω επενδύσεων σε δεξιότητες και καινοτομία.
• Βελτίωση ανταγωνιστικότητας με έμφαση στις εξαγωγές και τη μείωση των εμπορικών ελλειμμάτων.
• Επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας.
• Μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη, με την υιοθέτηση τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη.
• Αναβάθμιση της εκπαίδευσης με σύνδεση των δεξιοτήτων με τις ανάγκες της αγοράς.

Η πορεία προς την οικονομική βιωσιμότητα περνά μέσα από την ενίσχυση της καινοτομίας, τη μείωση των διαρθρωτικών αδυναμιών και την προσαρμογή στις σύγχρονες παγκόσμιες προκλήσεις.