Η Ελλάδα και η Ευρώπη αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις στην ψηφιακή και εμπορική τους ανάπτυξη, καθώς η παγκόσμια αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς. Σύμφωνα με τον κ. Μάκη Σαββίδη, αντιπρόεδρο του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA), τόσο η τεχνολογική υποδομή όσο και οι εμπορικές δυνατότητες της Ελλάδας και πολλών χωρών της Ευρώπης αδυνατούν να ανταγωνιστούν τις μεγάλες αγορές της Ασίας και της Βόρειας Αμερικής. Η κυριαρχία των ασιατικών γιγάντων, όπως οι Temu, Alibaba και Shein, διευρύνεται και στην Ευρώπη, με μεγάλο αντίκτυπο στην εγχώρια αγορά, καθώς αποσπούν σημαντικά μερίδια από τις ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Απουσία στρατηγικής και συρρίκνωση της ανταγωνιστικότητας
Η έλλειψη στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης και προώθησης της ψηφιακής οικονομίας αποτελεί βασικό εμπόδιο, σημειώνει ο κ. Σαββίδης. Τα αποσπασματικά μέτρα και οι περιορισμένες επιδοτήσεις δεν αρκούν για να στηρίξουν τις επιχειρήσεις να επιτύχουν οικονομίες κλίμακας και να αναπτύξουν την απαραίτητη εξωστρέφεια για βιώσιμη ανάπτυξη. Η επικράτηση των μεγάλων τεχνολογικών ομίλων στην αξιοποίηση των κονδυλίων για την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα ενισχύει αυτή την ανισορροπία, αφήνοντας τις μικρότερες επιχειρήσεις εκτεθειμένες στον ανταγωνισμό.
Δυναμική ανάπτυξη σε άλλες ευρωπαϊκές περιοχές
Η ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου εμφανίζει ανισότητες, με τις χώρες της Ανατολικής και Νότιας Ευρώπης να σημειώνουν ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης παρά τις περιφερειακές διαφορές. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Έκθεση Ηλεκτρονικού Εμπορίου του 2024, οι αγορές online αναμένεται να ανέλθουν στα 18,2 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, με αύξηση 5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, ενώ η Βόρεια Ευρώπη κυριαρχεί στην υιοθέτηση της ηλεκτρονικής αγοράς, η Δυτική Ευρώπη παραμένει η μεγαλύτερη αγορά, αν και παρουσίασε μικρή μείωση το 2023.
Η προστασία των καταναλωτών και οι ρυθμιστικές δράσεις της ΕΕ
Ένα ακόμα κρίσιμο ζήτημα είναι η προστασία των καταναλωτών από τις πρακτικές μεγάλων πλατφορμών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα κατά της Temu, προκειμένου να διασφαλίσει την τήρηση των κανόνων ασφαλείας, εν μέσω καταγγελιών για πώληση παράνομων προϊόντων. Η ενέργεια αυτή εντάσσεται στη στρατηγική της ΕΕ για την εφαρμογή ισότιμων όρων ανταγωνισμού.
Η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες ανάπτυξης της δικής της ψηφιακής οικονομίας, με στόχο την εξωστρέφεια
Ο ψηφιακός χάρτης και οι προοπτικές για το μέλλον
Η διείσδυση του διαδικτύου στην Ευρώπη αυξάνεται, ενώ οι online αγοραστές πλησιάζουν το 72% του ευρωπαϊκού πληθυσμού για το 2024, με τη Βόρεια Ευρώπη να βρίσκεται στην κορυφή. Ωστόσο, αρκετές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και τα Βαλκάνια υστερούν ακόμα σε ποσοστά χρήσης, δείχνοντας ότι υπάρχει περιθώριο ανάπτυξης και βελτίωσης της προσβασιμότητας. Οι αλλαγές αυτές συντελούνται σε ένα περιβάλλον μειούμενου πληθωρισμού, που δημιουργεί αισιοδοξία για περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα.
Για να καλυφθεί το κενό ανταγωνιστικότητας, είναι απαραίτητη η προώθηση στρατηγικών που θα ενισχύσουν την ψηφιακή αγορά και θα βοηθήσουν την Ελλάδα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νέας εποχής. Μέτρα όπως η στήριξη της ιδιωτικής οικονομίας και η αξιοποίηση του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα της τεχνολογίας είναι κρίσιμα για την αναστροφή της κατάστασης.
