Πάνω από 900.000 ακίνητα παραμένουν σήμερα κλειστά και αναξιοποίητα στην Ελλάδα, με ένα σημαντικό ποσοστό αυτών να βρίσκεται στην κατοχή του Δημοσίου, των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων. Αυτή η κατάσταση αναδείχθηκε στο συνέδριο του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, στο πλαίσιο του 2ου Property Show – Athens 2024. Οι ειδικοί της αγοράς ακινήτων τόνισαν ότι το μεγάλο αυτό απόθεμα ακινήτων αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στη μείωση των τιμών πώλησης και ενοικίασης, ενώ οι πολιτικές στέγασης δεν φαίνεται να επιτυγχάνουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Το πρόβλημα των ακινήτων στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τον κ. Κοσμά Θεοδωρίδη, γενικό γραμματέα του Συλλόγου Μεσιτών, περίπου 500.000 ακίνητα είναι σχολάζουσες κληρονομιές ή προϊόν αποποιήσεων κληρονομιάς, ενώ 400.000 ακόμη είναι δεσμευμένα λόγω χρεών προς τις τράπεζες. Επιπλέον, περίπου 60.000-120.000 κατοικίες γίνονται μη κατοικήσιμες κάθε χρόνο. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, όπου η ζήτηση κατοικιών ξεπερνά κατά πολύ την προσφορά. Αντιθέτως, μεγάλο μέρος των σχολαζουσών κληρονομιών εντοπίζεται στην περιφέρεια, γεγονός που επιδεινώνει το στεγαστικό ζήτημα λόγω της πληθυσμιακής συγκέντρωσης στα αστικά κέντρα.

Η δυσκολία αξιοποίησης ακινήτων

Οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers) κατέχουν μεγάλο αριθμό ακινήτων, αλλά η διαδικασία διάθεσής τους προς πώληση ή αξιοποίηση είναι περίπλοκη και χρονοβόρα. Η γραφειοκρατία και τα πολεοδομικά προβλήματα καθυστερούν την πώληση αυτών των ακινήτων, ιδιαίτερα των παλαιότερων. Ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, σημείωσε ότι περίπου 5.000 κατοικίες στην Αθήνα παραμένουν κλειστές λόγω κληροδοτημάτων και χιλιάδες ακόμη δεν αξιοποιούνται λόγω δικαστικών διαμαχών που καθυστερούν την απονομή δικαιοσύνης.

Ο κ. Ποταμιάνος επεσήμανε ότι οι κρατικές παρεμβάσεις για την αύξηση της προσφοράς κατοικιών, όπως το πρόγραμμα “Σπίτι μου”, μπορεί να δημιουργούν στρεβλώσεις στην αγορά. Η αύξηση της ζήτησης χωρίς την ανάλογη αύξηση της προσφοράς ενδέχεται να οδηγήσει σε νέες αυξήσεις τιμών, αντί να επιλύσει το πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά, όπως τόνισε ο κ. Γιάννης Ρεβύθης, επίτιμος πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών, η στεγαστική κρίση σχετίζεται και με τη μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού στην Αττική. Στην περιφέρεια, η μέση τιμή πώλησης κατοικιών παραμένει πολύ χαμηλότερη, αλλά η έλλειψη θέσεων εργασίας και υποδομών ωθεί τον κόσμο στις μεγάλες πόλεις.

Η λύση στο πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης δεν περιορίζεται σε επιδοτήσεις και παρεμβάσεις στην αγορά, αλλά απαιτεί συνολικές δράσεις για την ενίσχυση της περιφέρειας, με νέες θέσεις εργασίας και επενδύσεις σε υποδομές, ώστε να αναζωογονηθεί η ύπαιθρος και να περιοριστεί η υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα.