Η ευρωπαϊκή αγορά εργασίας έχει περάσει σε μία νέα φάση ριζικών αλλαγών τα τελευταία χρόνια, επηρεασμένη από τις επιπτώσεις της πανδημίας και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Μια πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) σε 46 μεγάλες μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις εντόπισε πέντε κυρίαρχες τάσεις που χαρακτηρίζουν τη νέα πραγματικότητα:
Δυσκολία εύρεσης εργαζομένων
Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα της έρευνας είναι η αυξανόμενη δυσκολία στην εξεύρεση εργαζομένων, ιδίως εξειδικευμένων.
Πάνω από το 90% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι η εύρεση εργαζομένων είναι πιο δύσκολη σε σχέση με πέντε έως δέκα χρόνια πριν.
Η έλλειψη εργατικού δυναμικού με τις απαραίτητες δεξιότητες είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο, ενώ περίπου το 50% δήλωσαν ότι υπάρχει συνολική έλλειψη εργαζομένων, ανεξαρτήτως των δεξιοτήτων τους. Επιπλέον, το 60% των εταιρειών θεωρούν ότι οι μισθολογικές απαιτήσεις αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντα για την προσέλκυση προσωπικού.
Αύξηση της απασχόλησης και μειωμένη παραγωγικότητα
Παρά τη στασιμότητα της οικονομικής δραστηριότητας, οι επιχειρήσεις επιλέγουν να διατηρούν τους εργαζόμενους τους, ακόμη και όταν οι συνθήκες είναι δυσμενείς. Περισσότεροι από ένας στους τρεις ερωτηθέντες ανέφεραν ότι αυτή η πρακτική οφείλεται στη δυσκολία εύρεσης προσωπικού όταν η οικονομική κατάσταση βελτιώνεται. Παράλληλα, περίπου το 33% των επιχειρήσεων προβλέπουν αύξηση των συνταξιοδοτήσεων στο άμεσο μέλλον, γεγονός που καθιστά ακόμα πιο σημαντική τη διατήρηση του υφιστάμενου εργατικού δυναμικού. Ορισμένες εταιρείες διατηρούν τους εργαζομένους τους λόγω της μείωσης των πραγματικών μισθών.
Μείωση των ωρών εργασίας
Περίπου μία στις τρεις επιχειρήσεις ανέφερε μείωση των ωρών εργασίας ανά εργαζόμενο, με τους περισσότερους να αποδίδουν την αλλαγή στις προτιμήσεις των ίδιων των εργαζομένων. Σε μικρότερο ποσοστό, η μείωση αποδίδεται σε απουσίες λόγω ασθενειών ή άλλων αιτιών.
Η άνοδος της τηλεργασίας
Η τηλεργασία είναι πλέον θεμελιώδες στοιχείο της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας, με πάνω από το 80% των επιχειρήσεων να αναγνωρίζουν ότι τους επιτρέπει να διευρύνουν τις δυνατότητες προσέλκυσης νέων εργαζομένων. Περίπου οι μισές εταιρείες σημειώνουν ότι η τηλεργασία συμβάλλει στη μείωση των λειτουργικών εξόδων, ενώ μόνο το 25% παρατηρούν μείωση των μισθολογικών απαιτήσεων των εργαζομένων. Ωστόσο, η τηλεργασία δεν είναι χωρίς προκλήσεις, καθώς το 40% των εταιρειών δηλώνει ότι έχει αρνητική επίδραση στην παραγωγικότητά τους.
Η ταχύτητα χρήσης AI
Η δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει ήδη εισχωρήσει στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων, με περίπου το 75% των εταιρειών να τη χρησιμοποιούν σε κάποιο βαθμό. Οι περισσότερες από αυτές ξεκίνησαν την υιοθέτησή της το 2023, αν και σε περιορισμένη κλίμακα, καθώς περίπου οι μισές επιχειρήσεις ανέφεραν ότι λιγότερο από το 10% των εργαζομένων τους χρησιμοποιεί την AI τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Η AI χρησιμοποιείται κυρίως για την βελτίωση της πρόσβασης σε πληροφορίες, την παραγωγή περιεχομένου, την ανάπτυξη λογισμικού και την αλληλεπίδραση με πελάτες.
Για το 50% των επιχειρήσεων, η μείωση του προσωπικού είναι επίσης ένας βασικός λόγος για την ενσωμάτωση της AI στις λειτουργίες τους. Παρά την πειραματική φάση στην οποία βρίσκεται για πολλές εταιρείες, η AI υπόσχεται βελτιώσεις σε επίπεδο παραγωγικότητας, ποιότητας και αποδοτικότητας.
