Πρωτογενές πλεόνασμα 2024: Πάνω από τον στόχο, στο 2,5% του ΑΕΠ

Με το πλεόνασμα στο 2,5% του ΑΕΠ, η κυβέρνηση υλοποιεί παρεμβάσεις ύψους 880 εκατ. ευρώ το 2024.
Πρωτογενές πλεόνασμα 2024

Το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2024 αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,5% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας τον αρχικό στόχο του 2,1%. Αυτό αποτελεί μια θετική εξέλιξη για την ελληνική οικονομία, η οποία τοποθετεί τη χώρα σε ευνοϊκότερη θέση για το 2025. Η απόκλιση από τον αρχικό στόχο αποδίδεται κυρίως στις αυξημένες φορολογικές επιδόσεις, χάρη στην εφαρμογή τεκμηρίων φορολόγησης, την πλατφόρμα MyData και τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου. Επιπλέον, οι αυξήσεις στις τιμές καυσίμων και τροφίμων έχουν συμβάλει σημαντικά στην αύξηση των εσόδων.

Η υπέρβαση αυτή επιτρέπει στην κυβέρνηση να υλοποιήσει μια σειρά από θετικές παρεμβάσεις ύψους 880 εκατ. ευρώ, όπως η αύξηση των συντάξεων, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, και η στήριξη του αγροτικού τομέα μέσω της επιστροφής του ΕΦΚ στο πετρέλαιο.

Το νέο Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό και Διαρθρωτικό Πρόγραμμα (2025-2028), το οποίο θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Οκτώβριο, θα περιλαμβάνει τις προβλέψεις για το πρωτογενές πλεόνασμα και τις δαπάνες. Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Κομισιόν, οι δαπάνες για τα επόμενα χρόνια θα έχουν αυστηρούς περιορισμούς, με ετήσιες αυξήσεις που δεν θα ξεπερνούν το 3,2%. Οποιαδήποτε υπέρβαση θα οδηγείται στην εξυπηρέτηση του χρέους, περιορίζοντας τη δυνατότητα χρηματοδότησης κοινωνικών παρεμβάσεων.

Ένα σημαντικό σημείο του νέου προγράμματος είναι ότι θα είναι δεσμευτικό έως το 2028, χωρίς δυνατότητα επικαιροποίησης των παραδοχών. Μόνο έκτακτες δαπάνες, όπως αποζημιώσεις από φυσικές καταστροφές, θα μπορούν να εξαιρεθούν, ενώ οι αμυντικές δαπάνες θα υπόκεινται σε ειδική αξιολόγηση.

Σημαντική είναι και η προοπτική πρόωρης αποπληρωμής δανειακών υποχρεώσεων ύψους 8 δισ. ευρώ από το πρώτο μνημόνιο, η οποία αναμένεται να εγκριθεί από το Eurogroup. Αυτή η κίνηση θα μειώσει το δημόσιο χρέος και θα ελαφρύνει τις μελλοντικές δαπάνες για τόκους, απελευθερώνοντας πόρους για αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.

Τι είναι το πρωτογενές πλεόνασμα;

Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι η διαφορά μεταξύ των εσόδων και των δαπανών του κράτους, εξαιρουμένων των πληρωμών για τόκους επί του δημόσιου χρέους. Αποτελεί έναν σημαντικό δείκτη της δημοσιονομικής υγείας μιας χώρας, καθώς δείχνει εάν το κράτος μπορεί να καλύψει τις δαπάνες του με τα δικά του έσοδα, χωρίς να χρειάζεται να δανείζεται για να εξυπηρετήσει το χρέος του. Ένα θετικό πρωτογενές πλεόνασμα υποδεικνύει ότι το κράτος έχει πλεονάζοντα έσοδα, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις ή αποπληρωμή χρέους, ενώ ένα αρνητικό πρωτογενές έλλειμμα δείχνει ότι τα έξοδα υπερβαίνουν τα έσοδα, δημιουργώντας ανάγκη για περαιτέρω δανεισμό.