Με αφορμή τα νέα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που δρομολογούνται από το 2026, όπως αποτυπώνονται στο Draft Budgetary Plan του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, αναδεικνύεται το πλαίσιο που θα διέπει τη φορολογία των κρυπτονομισμάτων στην Ελλάδα και οι διεθνείς πρακτικές που το πλαισιώνουν για το 2025–2026.
MiCA: Ρυθμιστική «ασπίδα» διαφάνειας
Ο ευρωπαϊκός κανονισμός MiCA (Markets in Crypto-Assets), ήδη ενσωματωμένος στην ελληνική νομοθεσία, τερματίζει την εποχή της ανεξέλεγκτης λειτουργίας στην αγορά κρυπτοστοιχείων. Με βασικό επόπτη την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, κάθε πάροχος υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων (ανταλλακτήρια, πορτοφόλια κ.ά.) που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα υποχρεούται να λάβει άδεια και να τηρεί αυστηρούς κανόνες για προστασία επενδυτών, διαφάνεια και πρόληψη ξεπλύματος. Για τις startups αυτό σημαίνει υψηλότερο κόστος συμμόρφωσης, αλλά και ώριμο, αξιόπιστο περιβάλλον που διευκολύνει θεσμικές επενδύσεις και συνέργειες με τον χρηματοπιστωτικό κλάδο.
Φορολογία κρυπτονομισμάτων στην Ελλάδα
Βρισκόμαστε σε μεταβατική φάση χωρίς ειδικό νόμο αποκλειστικά για crypto· η ερμηνεία βασίζεται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, με τις αρχές και τους φοροτεχνικούς να καθοδηγούν εφαρμογή και πρακτικές. Η κεντρική φιλοσοφία έχει αποσαφηνιστεί και θα ισχύσει από το φορολογικό έτος 2025 (δηλώσεις το 2026):
- Φόρος υπεραξίας 15%: Κέρδη από πώληση κρυπτονομισμάτων (διαφορά τιμής πώλησης–κτήσης) φορολογούνται ενιαία με 15%. Παράδειγμα: αγορά Bitcoin στα €20.000 και πώληση στα €30.000 → κέρδος €10.000, φόρος 15%.
- Εισόδημα από staking/mining κ.λπ.: Αμοιβές από staking, mining ή μισθοδοσία σε crypto αντιμετωπίζονται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και φορολογούνται με την προοδευτική κλίμακα 9%–44%, ανάλογα με το συνολικό εισόδημα.
- Μεταφορά ζημιών: Ζημιές από συναλλαγές crypto συμψηφίζονται με μελλοντικά κέρδη έως και για πέντε έτη.
Αναμένονται αναλυτικές εγκύκλιοι της ΑΑΔΕ για επιμέρους τεχνικές λεπτομέρειες, αλλά το περίγραμμα πολιτικής είναι σαφές.
DAC8: Αυτόματη διασυνοριακή πληροφόρηση
Σε επίπεδο ΕΕ, η νέα οδηγία DAC8 επιβάλλει στις πλατφόρμες αναφοράς να διαβιβάζουν αυτόματα στις φορολογικές αρχές στοιχεία συναλλαγών χρηστών. Η Ελλάδα ευθυγραμμίζεται με τον ευρωπαϊκό χάρτη, περιορίζοντας ουσιαστικά τη «γκρίζα ζώνη» στη δήλωση crypto εισοδημάτων.
Διεθνής φορολογικός χάρτης (ενδεικτικά)
- Γερμανία: Αφορολόγητα κέρδη αν η πώληση γίνει μετά από 1 έτος διακράτησης· νωρίτερα προστίθενται στο εισόδημα (υπάρχει αφορολόγητο ~€1.000 ετησίως).
- Ελβετία: Για ιδιώτες, τα κεφαλαιακά κέρδη είναι αφορολόγητα· εφαρμόζεται ετήσιος wealth tax επί της αξίας των assets. Οι επαγγελματίες traders φορολογούνται κανονικά.
- Ηνωμένο Βασίλειο: Capital Gains Tax 10% ή 20% μετά το ετήσιο αφορολόγητο· εισοδήματα από mining/airdrops ως κανονικό εισόδημα.
- ΗΠΑ: Τα crypto είναι property. Short-term (<1 έτος) με κλίμακες 10%–37%, long-term (≥1 έτος) με 0%/15%/20% ανά εισόδημα.
- Ελ Σαλβαδόρ: Καμία φορολόγηση υπεραξίας στο Bitcoin λόγω καθεστώτος επίσημου νομίσματος.
- Πορτογαλία: Εισήγαγε φόρο 28% για βραχυπρόθεσμα κέρδη· απαλλαγή για διακράτηση >1 έτος.
- Εσθονία: Τα κέρδη θεωρούνται εισόδημα από μεταβίβαση περιουσίας και φορολογούνται με ενιαίο συντελεστή 22%.
Χρήση crypto στην Ελλάδα: χαμηλή σήμερα, έδαφος για αύξηση
Παρά την τεχνολογική πρόοδο, οι καθημερινές πληρωμές σε crypto στην Ελλάδα παραμένουν περιορισμένες. Ωστόσο, με το MiCA να εξασφαλίζει νομική βεβαιότητα και το φορολογικό πλαίσιο να ξεκαθαρίζει από το 2026 (για εισοδήματα 2025), τίθενται οι προϋποθέσεις για ευρύτερη υιοθέτηση σε επενδύσεις και υπηρεσίες.