Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανακοίνωσε την απόφασή της να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ, λόγω μη συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή οδηγία που θεσπίζει το γενικό καθεστώς των ειδικών φόρων κατανάλωσης.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Ελλάδα εξακολουθεί να απαλλάσσει από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης τα προϊόντα που προμηθεύουν τα καταστήματα αφορολόγητων ειδών στα χερσαία σύνορά της με την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Τουρκία, παρότι αυτή η πρακτική δεν επιτρέπεται πλέον από το ενωσιακό δίκαιο.

Η παραβίαση και το νομικό πλαίσιο

Βάσει του δικαίου της ΕΕ, τα κράτη μέλη που διέθεταν καταστήματα αφορολόγητων ειδών εκτός αεροδρομίων ή λιμένων την 1η Ιουλίου 2008 μπορούσαν να συνεχίσουν τη σχετική απαλλαγή μόνο έως τον Ιανουάριο του 2017. Ωστόσο, η Ελλάδα —παρά τις αλλαγές στη νομοθεσία μεταξύ 2016 και 2023— διατήρησε την απαλλαγή για προϊόντα που πωλούνται σε ταξιδιώτες με προορισμό χώρες εκτός ΕΕ.

Η Επιτροπή κρίνει ότι οι προσπάθειες των ελληνικών αρχών για συμμόρφωση είναι ανεπαρκείς και, ως εκ τούτου, προχωρά στην παραπομπή της χώρας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η οδηγία 2020/262 και οι κανόνες της εσωτερικής αγοράς

Η οδηγία (ΕΕ) 2020/262 του Συμβουλίου θεσπίζει ενιαίους κανόνες σχετικά με τον χρόνο κατά τον οποίο καθίσταται απαιτητός ο ειδικός φόρος κατανάλωσης και τις περιπτώσεις απαλλαγής. Από το 2017, οι παραδόσεις προϊόντων στα χερσαία σύνορα προς ταξιδιώτες εκτός ΕΕ δεν μπορούν να εξαιρούνται από τον φόρο, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και ο θεμιτός ανταγωνισμός.

Η υπόθεση ενδέχεται να έχει συνέπειες για την ελληνική φορολογική πολιτική και τη λειτουργία των καταστημάτων αφορολόγητων ειδών στα σύνορα, εφόσον το Δικαστήριο αποφανθεί υπέρ της Επιτροπής.