Το Νόμπελ Φυσικής 2025 απονεμήθηκε στους Τζον Κλαρκ, Μισέλ Ντεβορέ και Τζον Μαρτίνις για τα πρωτοποριακά πειράματά τους που «αποκάλυψαν την κβαντική μηχανική εν δράσει», σύμφωνα με τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών. Οι έρευνές τους από τη δεκαετία του 1980 απέδειξαν ότι ένα σωματίδιο σε κβαντική κλίμακα μπορεί να διαπεράσει ένα «φράγμα δυναμικού», ακόμη κι αν δεν διαθέτει αρκετή ενέργεια για να το υπερβεί — το γνωστό φαινόμενο της κβαντικής σήραγγας.

Πειράματα που έθεσαν τα θεμέλια για την κβαντική τεχνολογία

Οι τρεις επιστήμονες, που έχουν την έδρα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, πραγματοποίησαν πειράματα με ηλεκτρικά κυκλώματα τα οποία απέδειξαν την ύπαρξη κβαντομηχανικής σήραγγας και κβαντοποίησης της ενέργειας σε συστήματα μετρήσιμου μεγέθους, ικανά να χωρέσουν στην παλάμη του χεριού. Η ανακάλυψη αυτή άνοιξε τον δρόμο για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών όπως η κβαντική υπολογιστική, η κβαντική κρυπτογραφία και οι κβαντικοί αισθητήρες.

«Το φετινό βραβείο Νόμπελ Φυσικής παρέχει ευκαιρίες για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς της κβαντικής τεχνολογίας», ανέφερε η Επιτροπή Νόμπελ στην ανακοίνωσή της, υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτελεσμάτων των πειραμάτων για τη μελλοντική έρευνα.

Οι τρεις βραβευμένοι επιστήμονες

• Τζον Κλαρκ: Γεννημένος στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϊ.
• Μισέλ Ντεβορέ: Γάλλος φυσικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα.
• Τζον Μαρτίνις: Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στη Σάντα Μπάρμπαρα, γνωστός για τη συνεισφορά του στην ανάπτυξη υπεραγώγιμων κβαντικών κυκλωμάτων.

Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 1,2 εκατομμύριο δολάρια), επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική σημασία της θεμελιώδους φυσικής στην εξέλιξη της σύγχρονης επιστήμης και τεχνολογίας.