Η πετροχημική βιομηχανία της Ευρώπης βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς πλήττεται από αυξανόμενο ανταγωνισμό από την Κίνα, υψηλό κόστος παραγωγής και έλλειψη στρατηγικών επενδύσεων. Τα παλαιωμένα εργοστάσια, η ενεργειακή εξάρτηση από τη νάφθα και η αδράνεια πολιτικών αποφάσεων έχουν οδηγήσει σε λουκέτα, αποεπενδύσεις και απώλεια ανταγωνιστικότητας.

Περίοδος λουκέτων και παραγωγικής αποδυνάμωσης

Ο Τζιμ Ράτκλιφ, ιδρυτής της INEOS, περιέγραψε την κατάσταση ως «ύπνωση προς τη βιομηχανική παρακμή», προειδοποιώντας ότι η Ευρώπη παρακολουθεί αδρανής ενώ ο υπόλοιπος κόσμος κατασκευάζει δεκάδες νέες μονάδες παραγωγής αιθυλενίου και προπυλενίου. Τα εργοστάσια πυρόλυσης της ΕΕ λειτουργούν με ποσοστά αξιοποίησης κάτω του 80% και το 40% της δυναμικότητας αιθυλενίου κινδυνεύει με οριστικό κλείσιμο.

Η κινεζική υπεροχή και οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί

Η Κίνα αναμένεται να τριπλασιάσει την παραγωγική της ικανότητα σε αιθυλένιο μέχρι το 2030, ξεπερνώντας τα 87 εκατ. μετρικούς τόνους. Παράλληλα, οι κινεζικές εταιρείες χτίζουν εγκαταστάσεις στη Νοτιοανατολική Ασία για να παρακάμπτουν δασμούς. Η παραγωγή στην Ευρώπη κοστίζει έως και τέσσερις φορές περισσότερο σε σχέση με τη Μέση Ανατολή λόγω πρώτων υλών και παλαιότητας των μονάδων.

Αντίδραση με καθυστέρηση από την ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε μέτρα στήριξης για την εγχώρια παραγωγή στρατηγικών χημικών όπως αιθυλένιο και προπυλένιο, αλλά αναλυτές προειδοποιούν πως αυτά τα βήματα ενδέχεται να είναι «πολύ λίγα, πολύ αργά». Χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία ζητούν Άμεση Δράση για τα Χημικά καθώς εκτιμάται πως έως και 50.000 θέσεις εργασίας απειλούνται.

Επενδυτικά ανοίγματα και νέα εργοστάσια

Η INEOS προχωρά στην κατασκευή νέας μονάδας πυρόλυσης αιθανίου 4 δισ. ευρώ στην Αμβέρσα – το πρώτο εργοστάσιο τέτοιου τύπου στην Ευρώπη εδώ και 30 χρόνια. Στη Μέση Ανατολή, η συγχώνευση της ADNOC και της OMV για τη δημιουργία του ομίλου Borouge δημιουργεί έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς πολυολεφινών παγκοσμίως, με στόχο εξαγωγές στην Ευρώπη.

Το μέλλον της ευρωπαϊκής πετροχημείας

Οι αναλυτές συγκλίνουν ότι η παραγωγή δεν θα εξαφανιστεί πλήρως, αλλά θα περιοριστεί σε λίγους κυρίαρχους παίκτες με δυνατότητα διαμόρφωσης τιμών και τεχνολογική υπεροχή. Η στρατηγική επιβίωσης απαιτεί επενδύσεις, εστίαση στην αποδοτικότητα και στοχευμένες πολιτικές στήριξης.