Έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Αν και φιλόδοξος, ο στόχος αντιμετωπίζει σφοδρή κριτική από επιστήμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις, κυρίως λόγω της πρόβλεψης για χρήση διεθνών πιστώσεων άνθρακα.
«Πράσινο ξέπλυμα» με αντισταθμίσεις άνθρακα
Οι επικριτές χαρακτηρίζουν τις προβλεπόμενες αντισταθμίσεις “junk” ως αναποτελεσματικές και λογιστικά τεχνάσματα. Η Ευρωπαϊκή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για το Κλίμα είχε ζητήσει μείωση έως 95%, αποκλειστικά μέσω εγχώριων μέτρων. Ο ευρωβουλευτής Μοχάμεντ Τσαχίμ χαρακτήρισε την πρόταση «βιτρίνα», ενώ άλλοι μίλησαν για «υπεράκτια φυτεύματα» που αποσκοπούν στη δημιουργία καθαρής συνείδησης, όχι καθαρού αέρα.
Η Ευρώπη κινδυνεύει να αποφύγει τις ευθύνες της – ρυπαίνοντας στο εσωτερικό της ενώ φυτεύει δέντρα στο εξωτερικό για να αγοράσει μια καθαρή συνείδηση
Πολιτικές ισορροπίες και καθυστερήσεις
Η πρόταση καθυστέρησε μήνες, καθώς αρκετά κράτη μέλη ζήτησαν ευελιξία λόγω πολιτικών πιέσεων. Ο Επίτροπος Κλίματος Βόπκε Χούκστρα υπερασπίστηκε τις παραχωρήσεις, τονίζοντας τη «ρεαλιστικότητα» των προβλέψεων, ενώ παραδέχθηκε τον κίνδυνο αναποτελεσματικότητας αν οι αντισταθμίσεις δεν είναι επαληθεύσιμες και πρόσθετες.
Αντιδράσεις από τη βιομηχανία και την κοινωνία των πολιτών
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (IFIEC) δήλωσε ότι ο στόχος είναι δυσανάλογος και μη ρεαλιστικός, εκφράζοντας φόβους για επιτάχυνση της αποβιομηχάνισης. Από την άλλη, οργανώσεις όπως η Greenpeace και οι Φίλοι της Γης καταγγέλλουν περιβαλλοντική οπισθοχώρηση και ζητούν ριζική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Οι κλιματικοί στόχοι της ΕΕ για το 2040 θα πρέπει να οδηγούν σε ριζική στροφή από τα ορυκτά καύσιμα […] Αντί γι’ αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζεται σε αμφίβολες λογιστικές πρακτικές και υπεράκτιες αντισταθμίσεις άνθρακα
Επόμενα βήματα και η COP30
Ο προτεινόμενος στόχος θα τεθεί προς έγκριση από τα κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως ενδιάμεσος για το 2035. Η ΕΕ πρέπει να καταθέσει νέο εθνικό σχέδιο δράσης στην COP30, που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στη Βραζιλία.
Η επικεφαλής της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση, Τερέσα Ριμπέρα, σημείωσε ότι η πολιτική πόλωση και η δυσπιστία απέναντι στην επιστήμη οδήγησαν σε συμβιβασμούς. Οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές ωστόσο προειδοποιούν ότι οι ευκαιρίες στενεύουν και ότι η πρόταση απέχει από την κλιματική επιστήμη και τις αρχές της δικαιοσύνης.
